Μερσέντες Σόσα, «Η Φωνή της Αργεντινής»

Αν οι ήπειροι της Γης είχαν φωνές, η φωνή της Ευρώπης μπορεί κάλλιστα να ήταν η Μιρέιγ Ματιέ, με τα φωνητικά της δυνατά και καθαρά σαν ορεινό ρυάκι.

Η Βόρεια Αμερική θα τραγουδούσε με τις πέντε οκτάβες της απίστευτης σοπράνο της Γουτνι Χιούστον και η Αφρική θα ηχούσε με τις λάμψεις της Μπρέντα Φάσσι, της «Μαντόνα του Τάουνσιπ». Η Αυστραλία πιθανότατα θα εκπροσωπηθεί με επιτυχία από την Κάιλι Μινόγκ...

Η Λατινική Αμερική έχει επίσης τη δική της φωνή: η Αργεντινή τραγουδίστρια Μερσέντες Σόσα τραγουδάει εδώ και έξι δεκαετίες. Διαθέτει ένα βαθύ, δυνατό και δραματικό κοντράλτο και είναι η δημιουργός μιας ολόκληρης τάσης στη μουσική γνωστή ως nueva canción (νέο τραγούδι).

Η Mercedes Sosa είχε πάντα μια ιδιαίτερη σχέση με την Ελλάδα, και ειδικότερα με την πόλη της Αθήνας. Η καρδιά της πήγε στην πόλη, γιατί κάθε δρόμος της Αθήνας είναι γεμάτος ιστορική ιστορία και απίστευτη ομορφιά. Κορυφαία αρχιτεκτονικά αριστουργήματα όπως ο Παρθενώνας και η Ακρόπολη την άφησαν άφωνη με το μεγαλείο και την κομψότητά τους.

Η Mercedes εξέφραζε συχνά τη μεγάλη ευγνωμοσύνη της προς την Ελλάδα για την έμπνευση που έλαβε από αυτόν τον τόπο και για την ευκαιρία να αναλογίζεται αυτή τη μεγάλη κληρονομιά κάθε φορά που επισκεπτόταν την Αθήνα. Ο ελληνικός πολιτισμός έγινε ανεκτίμητη πηγή έμπνευσης για το έργο της μεγάλης τραγουδίστριας, κληροδοτώντας στα μουσικά της αριστουργήματα την αντανάκλαση της ίδιας ομορφιάς και του ίδιου βάθους που έβλεπε στην Ελλάδα.

Παιδική ηλικία και νεότητα: Πρώτα βήματα στη μουσική

Οι κάτοικοι της Αϊμάρα, που ζουν εδώ και αιώνες σε ολόκληρη την ήπειρο της Λατινικής Αμερικής, ήταν πάντα φτωχοί: η γεωργία και η υφαντουργία παραμένουν μέχρι και σήμερα οι βασικές τους ασχολίες.

Σκληρή δουλειά από την αυγή μέχρι το σούρουπο για να κερδίσουν λίγα πέσος για φαγητό, και τα βράδια και στις γιορτές - τραγούδια που τραγουδιούνται στην κιθάρα και για χορό. Αυτοί είναι οι μόνοι τρόποι που υπάρχουν για χαλάρωση και ου προσφέρουν μια μικρή απόδραση από τις σκληρές πραγματικότητες... Αυτός είναι ο τρόπος ζωής τους και οι κάτοικοι της Αϊμάρα δεν ξέρουν άλλο τρόπο. 

Σε μια οικογένεια σαν κι αυτή, στις 9 Ιουλίου 1935, γεννήθηκε ένα κορίτσι – μελαμψή, με μαύρα μαλλιά και με δυνατή φωνή, όπως και όλα τα άλλα παιδιά ενός ταπεινού χωρικού και μιας πλύστρας από την πόλη Σαν Μιγκέλ ντε Τουκουμάν της Αργεντινής. Ακολουθώντας τις παραδόσεις του Καθολικισμού, της δόθηκαν δύο ονόματα ταυτόχρονα – Χέιντι Μερσέντες.

Ωστόσο, το κορίτσι σπάνια άκουγε το πλήρες όνομά της. Στο στενό της κύκλο, η μελλοντική τραγουδίστρια αποκαλούνταν Μάρτα: όπως θυμήθηκε η ίδια αργότερα, αυτό ήταν ένα είδος συμβιβασμού μεταξύ των γονιών της. Το θέμα είναι ότι δεν μπορούσαν να αποφασίσουν πώς να ονομάσουν το κορίτσι - ο πατέρας ήθελε να δώσει στην κόρη του το όνομα Χέιντι Μερσέντες και η μητέρα της ήθελε να την ονομάσει Μάρτα. Ο πατέρας «ξέχασε» το όνομα που πρότεινε η μαμά όταν πήγε να δηλώσει το παιδί στο μητρώο και τους ζήτησε να βάλουν αυτό που ήθελε – Χέιντι Μερσέντες. Η μαμά μπορούσε να φωνάζει την κόρη της Μάρτα μόνο στο σπίτι.

Κάνα δυο δεκαετίες αργότερα, στον υπόλοιπο κόσμο, έγινε γνωστή ως Λα Νέγκρα - με τον τρόπο αυτό μεταγλωττίστηκε από τα εκατομμύρια των θαυμαστών της για τα μαύρα -σαν νυχτερινό καταρράκτη- υπέροχα μαλλιά της.

Η οικογένεια της Μερσέντες Σόσα ήταν φτωχή αλλά φιλική. Δούλευαν μέχρι να εξαντληθούν, αλλά πάντα υπήρχε χρόνος για τραγούδι ή χορό. Η μικρή Μάρτα ήταν ασυνήθιστα μουσική και ευέλικτη. Τραγουδούσε υπέροχα από πολύ μικρή και πιθανότατα δεν υπήρχε ούτε ένας χορός τον οποίο δεν μπορούσε να χορέψει. Απομνημόνευε τραγούδια αμέσως, επί τόπου: μόλις η Μάρτα άκουγε κάπου μια μελωδία, μπορούσε να την τραγουδήσει άψογα.

Θα είχε γίνει πλύστρα όπως και η μητέρα της ή θα είχε πάει να δουλέψει στις φυτείες ζάχαρης όπως ο πατέρας της, αν δεν έβαζε το χέρι της η τύχη. Η δεκαπεντάχρονη Μερσέντες κλήθηκε να εμφανιστεί σε μια εκδήλωση του δήμου στη θέση ενός συμμετέχοντα που αρρώστησε. Το έργο της δεν ήταν εύκολο. δεν έπρεπε να τραγουδήσει κάτι σλάγκερ, ούτε και κάτι από παραδοσιακή μουσική. Έπρεπε να τραγουδήσει τον εθνικό ύμνο της Αργεντινής!

Η Mercedes δεν έκανε απλά έξοχη δουλειά – την πρόσεξαν και έλαβα πρόσκληση για να συμμετάσχει σε διαγωνισμό τραγουδιού σε έναν περιφερειακό ραδιοφωνικό σταθμό. Κέρδισε και αυτό δεν ήταν απλώς αναγνώριση του ταλέντου της· προσκλήθηκε να τραγουδήσει σε ένα από τα ραδιοφωνικά προγράμματα. Στα κρυφά από την οικογένειά της, συμφώνησε. Γιατί κρυφά; Οι γονείς της Μάρτα ήταν ζηλωτές Καθολικοί με πολύ αυστηρές απόψεις για την ανατροφή των κορών τους.

Η αλήθεια αποκαλύφθηκε ούτως ή άλλως - ο πατέρας της κατά λάθος ανακάλυψε πού πήγαινε η κόρη του. Ξέσπασε σκάνδαλο. Πόσο εξωφρενικό για ένα κορίτσι από μια αξιοπρεπή οικογένεια να τρέχει και να διασκεδάζει όλη την πόλη με τραγούδια; Αλλά η Μερσέντες επέμεινε και η οικογένεια υποχώρησε.

Για δύο ολόκληρους μήνες πληρωνόταν με συμβόλαιο επειδή ερχόταν κάποιες μέρες να τραγουδήσει στο στούντιο του τοπικού ραδιοφώνου. Αυτό ήταν το πρώτο εισόδημα της Μάρτα - τώρα, συνεισέφερε και στα οικονομικά της οικογένειας.

Το ακριβές ποσό του κεφαλαίου που κέρδισε σε όλη της τη ζωή είναι δύσκολο να προσδιοριστεί. Τα έσοδά της προέρχονταν όχι μόνο από τις πωλήσεις δίσκων και τις συναυλιακές δραστηριότητες, αλλά και από τα πνευματικά δικαιώματα της μουσικής και των τραγουδιών. Σύμφωνα με τις ελάχιστες εκτιμήσεις, κέρδισε περισσότερα από 1 εκατομμύριο ευρώ.

Υπήρχαν πολλοί περισσότεροι διαγωνισμοί, πολλές νίκες, αλλά αυτό - το πρώτο - το θυμόταν ιδιαίτερα η τραγουδίστρια: θυμόταν συχνά την πρώτη της επιτυχία σε συνεντεύξεις και δημοσιεύσεις.

Στην κορυφή των κυμάτων

Τα μέσα της δεκαετίας του '50 στη Λατινική Αμερική ήταν η αρχή μιας μακράς περιόδου μεγάλου ενδιαφέροντος για τη λαογραφία – παραδοσιακά τραγούδια και χορούς.

Μουσικά, οι ξεσηκωτικοί ρυθμοί του αργεντίνικου τάνγκο αντικαταστάθηκαν από μελωδικές μελωδίες ιθαγενών Αμερικανών και τραγούδια εργατικών γειτονιών από όλη τη χώρα.

Η Μερσέντες ήταν στην κορυφή του κύματος: ελάμβανε συνεχώς προσκλήσεις για συμμετοχή σε συναυλίες και διαγωνισμούς - τώρα όλη η Αργεντινή τη γνώριζε.

Ωστόσο, η Λα Νέγκρα εκείνη την εποχή δεν μπορούσε να καθορίσει πλήρως την κατεύθυνση της δουλειάς της: το ταλέντο της ήταν πολύπλευρο.

Η απόφαση πάρθηκε μετά τη γνωριμία με τον μουσικό Όσκαρ Μάτους, ο οποίος σύντομα έγινε όχι μόνο σύντροφός της στη σκηνή αλλά και σύζυγός της.

Ο τραγουδιστής επέλεξε την παραδοσιακή μουσική – εκεί η φωνή και το ταλέντο της Μερσέντες αποκαλύφθηκαν πιο ολοκληρωμένα.

Λίγο αργότερα, ο Αρμάντο Γκόμεζ εντάχθηκε στο δίδυμο - ένας άντρας και ένας ποιητής που έγινε ο συγγραφέας των στίχων σε πολλά από τα τραγούδια τους.

Το 1957, η Μερσέντες και ο Όσκαρ έγιναν γονείς.

Ένας γιος, ο Φαμπιάν, γεννήθηκε στην οικογένεια. Έγινε το μοναχοπαίδι της Μερσέντες Σόσα.

Μετά από μερικά χρόνια, ο Όσκαρ εγκατέλειψε την οικογένεια.

Στη συνέχεια, η Λα Νέγκρα παντρεύτηκε άλλες δύο φορές, αλλά δεν σκέφτηκε να κάνει άλλα παιδιά.

Το πρώτο ορόσημο στην επαγγελματική καριέρα της νεαρής τραγουδίστριας ήρθε το 1959 όταν κατάφερε να κυκλοφορήσει το ντεμπούτο της άλμπουν - La Voz de la Zafra.

Ο σύζυγός της, Μανουέλ Όσκαρ Μάτους, συμμετείχε στη δημιουργία και την ηχογράφηση του: εμφανίστηκε ως συνθέτης και ερμηνευτής σε πολλά κομμάτια.

Τους στίχους των τραγουδιών έγραψε ο Αρμάντο Γκόμεζ.

Nueva Canción: Απλά τραγούδια για σημαντικά πράγματα

Βλέποντας το αυξανόμενο ενδιαφέρον για την τέχνη των λαών της Λατινικής Αμερικής, η Μερσέντες σχεδίασε να δημιουργήσει μια ολόκληρη κατεύθυνση στη μουσική.

Το σχέδιο της τραγουδίστριας ήταν να συνδυάσει τις παραδόσεις των λαϊκών μελωδιών και την ποίηση των εργατικών γειτονιών.

Nueva Canción (Νέο Τραγούδι) ήταν το όνομα που δόθηκε σε αυτό το μουσικό κίνημα, το οποίο τελικά έγινε πολύ δημοφιλές σε όλες τις χώρες της Λατινικής Αμερικής.

Ρομαντικές, μελωδικές συνθέσεις ήταν αφιερωμένες σε απλά αλλά πολύ σημαντικά πράγματα για κάθε άνθρωπο πράγματα - ζωή, αγάπη, καλό και κακό, ελπίδα και πίστη στο καλύτερο.

Canción Con Todos - Το «Song for All» («Τραγούδι για όλους») »έγινε ένα είδος ύμνου για το κίνημα.

Η τραγουδίστρια πάντα τόνιζε ότι για εκείνη το τραγούδι δεν είναι τόσο ταλέντο όσο προσωπική ανάγκη.

Έτσι αποκαλούσε τον εαυτό της - cantora: αυτή που δεν μπορεί να μην τραγουδήσει - απλά πρέπει!

Το ρεπερτόριο της Μερσέντες Σόσα σταδιακά επεκτάθηκε.

Εκτός από τα παραδοσιακά τραγούδια, περιλάμβανε συνθέσεις γραμμένες σε ποιήματα των καλύτερων Λατινοαμερικανών ποιητών του 20ού αιώνα - της Βιολέντα Πάρα, του Πάμπλο Νερούδα και του Μίλτον Νασιμέντο..

Παγκόσμιος Θρίαμβος και Εξορία

Τα τραγούδια της Μερσέντες Σόσα σύντομα αναγνωρίστηκαν σε όλο τον κόσμο.

Το πρόγραμμα περιοδειών της τραγουδίστριας έγινε πολύ γεμάτο: είχε όλο και λιγότερο χρόνο να περάσει στο σπίτι.

Οι συναυλίες της ήταν sold out όχι μόνο στην Αργεντινή αλλά και στη Χιλή, τη Βενεζουέλα, τη Βραζιλία και άλλες χώρες σε όλη την ήπειρο.

Τα άλμπουμ της κυκλοφορούσαν το ένα μετά το άλλο: μόνο από το 1959 έως το 1969, υπήρχαν δέκα από αυτά.

Η δεκαετία του εβδομήντα στη Λατινική Αμερική ήταν τα χρόνια των πιο σκληρών δοκιμασιών για πολλές χώρες.

Το 1973, ο Αουγκούστο Πινοσέτ κατέλαβε την εξουσία στη Χιλή: μια στρατιωτική δικτατορία βασίλευσε στη χώρα για αρκετές δεκαετίες.

Υπήρξαν εκτεταμένες συλλήψεις διανοουμένων, ποιητών και τραγουδιστών – εκείνων που δεν μπορούσαν να μείνουν σιωπηλοί.

Τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους, ο Χιλιανός τραγουδιστής Βίκτορ Χάρα δολοφονήθηκε άγρια.

Ανήκε κι αυτός στο κίνημα Nueva Canción - ήταν ομοϊδεάτης οπαδός της Αργεντινής τραγουδίστριας.

Η Μερσέντες αρνούνταν να εμφανιστεί στη Χιλή όσο η χώρα διοικούνταν από εκτελεστές.

Δεν πήγε σε περιοδεία εκεί μέχρι τη δεκαετία του '90 όταν ο Πινοσέτ παραιτήθηκε.

Την ίδια δοκιμασία - στρατιωτικό πραξικόπημα – θα περνούσε και η Αργεντινή.

Ενώ η χώρα ήταν σχετικά ήρεμη, η Μερσέντες Σόσα συνέχισε να κάνει εκτεταμένες περιοδείες.

Είχε ήδη ξεφύγει από τη λατινοαμερικανική ήπειρο και είχε δώσει τις πρώτες της συναυλίες στην Ευρώπη.

Η παράσταση της Λα Νέγκρα στη Βαρκελώνη το 1975 προκάλεσε αίσθηση στο εκλεπτυσμένο και κακομαθημένο ισπανικό κοινό: όλες οι συναυλίες ήταν γεμάτες από κόσμο.

Μετά από αυτό, έκανε εμφανίσεις στη Γαλλία, την Ιταλία, τις ΗΠΑ και πολλές άλλες χώρες σε όλο τον κόσμο, και όπου κι αν πήγαινε, η τραγουδίστρια γινόταν δεκτή με χειροκροτήματα.

Το 1976, η ειρηνική ζωή στην Αργεντινή έφτασε στο τέλος της: ο Χόρχε Βιδέλα κατέλαβε την εξουσία, ακολουθώντας τον ίδιο δρόμο με τον Αουγκούστο Πινοσέτ.

Άρχισαν οι διώξεις διανοουμένων και καλλιτεχνών.

Η Μερσέντες Σόσα δέχθηκε επίσης επίθεση: της απαγορεύτηκε να δίνει παραστάσεις και οι δίσκοι της αποσύρθηκαν από τις πωλήσεις.

Ωστόσο, είχε πολύ θάρρος – παρά τα όσα έγιναν δεν άφησε την Αργεντινή, περνώντας στην ουσία στην παρανομία.

Κατά τη διάρκεια μιας τέτοιας συναυλίας, η Μερσέντες συνελήφθη και της απαγόρευσαν να τραγουδήσει, αλλά για κάποιο λόγο δεν την πέταξαν στη φυλακή.

Έφυγε από την Αργεντινή και μετακόμισε στην Ευρώπη. Δεν υπήρχε τίποτα να την κρατήσει καθώς ο δεύτερος σύζυγός της είχε πεθάνει το 1978.

Στη Γαλλία, η Μερσέντες μπόρεσε τελικά να λειτουργήσει στο μέγιστο των δυνατοτήτων της: το 1979-80, κυκλοφόρησαν επτά από τα νέα της άλμπουμ ταυτόχρονα.

Στην πατρίδα της, όπου η δικτατορία της Βιντέλα συνέχιζε να είναι αχαλίνωτη, λογοκρίθηκαν έντονα: μόνο μερικά τραγούδια έφτασαν στους ακροατές.

Η τραγουδίστρια επέστρεψε στην Αργεντινή το 1982, όταν η κυριαρχία του δικτάτορα ζούσε κυριολεκτικά τις τελευταίες μέρες της.

Αυτοί που καταδίωκαν τη Μερσέντες για αρκετά χρόνια τώρα δεν είχαν χρόνο να ξοδέψουν γι' αυτήν - ήταν απασχολημένοι προσπαθώντας να σώσουν τους εαυτούς τους.

Γι' αυτό η Μερσέντες Σόσα έδωσε μια ολόκληρη σειρά από πολυαναμενόμενες συναυλίες και έπειτα έφυγε αμέσως, πιθανότατα επειδή δεν ήθελε να προκαλέσει την τύχη της.

Ολόκληρη η χρονιά πέρασε με περιοδείες σε Βραζιλία και Ισπανία. Ήταν το 1983, όταν τελικά έπεσε η δικτατορία και ανέβηκε στην εξουσία η πολιτική δημοκρατική κυβέρνηση του Ραούλ Αλφονσίνα, όταν η τραγουδίστρια επέστρεψε τελικά στην Αργεντινή.

Έκτοτε, μέχρι και ο θάνατό της, έζησε μόνιμα εκεί, κάνοντας μόνο περιοδικές περιοδείες και δεχόμενη προσκλήσεις για να συμμετάσχει σε συναυλίες διαφόρων ειδών.

Έργα τη δεκαετία του '80-00

Η Mercedes Sosa έφτασε στο απόγειο της δημιουργικότητάς της κατά τη δεκαετία του 1980. Μέσα σε δέκα χρόνια κυκλοφόρησαν συνολικά 17 άλμπουμ της, τα οποία ηχογράφησε σόλο ή με άλλους διάσημους καλλιτέχνες.

Μερικοί πραγματικοί θρύλοι της εποχής μας τραγούδησαν μαζί της – Λουτσιάνο Παβαρότι, Αντρέα Μποτσέλι, Φραντσέσκο Μπατιάτο, Σακίρα, Στινγκ και πολλοί άλλοι.

Αυτές οι συνεργασίες της έδωσαν την ευκαιρία να αναδείξει τις πιο απρόσμενες πλευρές του τεράστιου ταλέντου της. Μπόρεσε να προκαλέσει τον εαυτό της δοκιμάζοντας διαφορετικά είδη και ερμηνεύοντας συνθέσεις σε στυλ ροκ, ποπ και όπερας.

Αν και ήταν ήδη αρκετά άρρωστη, η τραγουδίστρια δεν εγκατέλειψε ποτέ τις συναυλίες και τις περιοδείες της. Καταχειροκροτήθηκε στο Lincoln Center της Νέας Υόρκης και στο Théâtre Mogador στο Παρίσι. Η υπέροχη φωνή της ακούστηκε στην Καπέλα Σιξτίνα του Βατικανού...

Στις αρχές της δεκαετίας του 2000 συνεχίστηκε η θριαμβευτική πορεία της Λα Νέγκρα: το 2002, όλες οι προγραμματισμένες συναυλίες στο Carnegie Hall (Νέα Υόρκη) και στο Κολοσσαίο στη Ρώμη ήταν ασφυκτικά γεμάτες.

Το 2008, ένα χρόνο πριν από το θάνατό της, ζητήθηκε από τη Μερσέντες να ηχογραφήσει το soundtrack για την ταινία Τσε, αφιερωμένη στη ζωή και τη μοίρα του Ερνέστο Τσε Γκεβάρα, του Αργεντινού επαναστάτη. Το τραγούδι ήταν το «Balderrama».

Είναι απλά εκπληκτικό πώς αυτή η γυναίκα είχε αρκετή ενέργεια για ό,τι έκανε: κατάφερε να συνδυάσει τις δραστηριότητές της στο τραγούδι με ένα μεγάλο κοινωνικό έργο. Υπήρξε Πρέσβειρα Καλής Θέλησης της UNICEF στη Λατινική Αμερική για αρκετά χρόνια και έκανε πολλή δουλειά στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Στη γενέτειρά της, το Τουκουμάν της Αργεντινής, η Μερσέντες Σόσα έγινε επίτιμη διδάκτορας του τοπικού πανεπιστημίου. Οι υπόλοιπες τιμητικές διακρίσεις της, που έλαβε κατά καιρούς για τη συμμετοχή της σε ανθρωπιστικές αποστολές, είναι αμέτρητες. Αυτή η ταπεινή γυναίκα με μια κιθάρα ήταν σπουδαίος άνθρωπος....

Μην κλαις για μένα, Αργεντινή...

Πέθανε στις 4 Οκτωβρίου 2009. Σε ένα περίεργο παιχνίδι της μοίρας, αυτό συνέβη στα γενέθλια της Βιολέτα Πάρα, της ποιήτριας τα ποιήματα της οποίας η Μερσέντες αγάπησε πάρα πολύ. «Πολλαπλή ανεπάρκεια οργάνων» ήταν η διάγνωση των γιατρών σχετικά με τα αίτια θανάτου της Φωνής της Λατινικής Αμερικής. 

Αυτό σήμαινε ότι η Λα Νέγκρα είχε αφοσιωθεί ολόψυχα στην τέχνη και στους ανθρώπους για τα δικαιώματα των οποίων είχε αγωνιστεί τόσα χρόνια, χωρίς να λαμβάνει υπόψη της την υγεία της.

Χιλιάδες άνθρωποι αποχαιρέτησαν τη Μερσέντες Σόσα: για τρεις ημέρες, δεν ήταν μόνο άνθρωποι από το Μπουένος Άιρες που έρχονταν στο Παλάτι του Εθνικού Κογκρέσου: άνθρωποι από τις πιο απομακρυσμένες γωνιές της Αργεντινής ήρθαν για να της αποτίσουν τα τελευταία τους σέβη.

Οι πρόεδροι πολλών χωρών της Λατινικής Αμερικής – Κριστίνα Κίρχνερ, Ούγκο Τσάβες, Βερόνικα Χέρια, Λουίς ντα Σίλβα - αποχαιρέτησαν επίσης την τραγουδίστρια.

Στη διαθήκη της, η τραγουδίστρια ζήτησε να μην ταφεί, αλλά να την αποτεφρώσουν και να διασκορπίσουν τις στάχτες της στις τρεις αγαπημένες της πόλεις στην Αργεντινή - Τουκουμάν, Μεντόζα και Μπουένος Άιρες. Η Τουκουμάν γιατί εκεί πέρασε τα παιδικά της χρόνια και τα νιάτα της, η Μεντόζα, γιατί εκεί ξεκίνησε η καριέρα της στο τραγούδι και εκεί γεννήθηκε ο γιος της Φαμπιάν, και το Μπουένος Άιρες γιατί εκεί έζησε το υπόλοιπο της ζωής της.

Η Μερσέντες δεν ξεχνιέται ούτε σήμερα. Το 2011 άνοιξε το Μουσείο Μερσέντες στην πρωτεύουσα της Αργεντινής, το οποίο εξακολουθεί να διαχειρίζεται ο γιος της Φαμπιάν. Υπάρχουν μνημεία της μεγάλης τραγουδίστριας στο Τουκουμάν και τη Λα Πλάτα και δεκάδες δρόμοι σε διάφορες πόλεις έχουν ονομαστεί προς τιμήν της.

Τα τραγούδια της Λα Νέγκρα δεν ερμηνεύονται μόνο από αυτήν. Οι καλύτερες συνθέσεις της τραγουδιούνται από αστέρια της παγκόσμιας ποπ: Το «Gracias La Vida» ακούγεται υπέροχο όταν ερμηνεύεται από τους Σακίρα, Λάουρα Παουζίνι και Αλεχάντρο Σανθ, και το «Alfonsina y el Mar» βρήκε έναν νέο ήχο με τη Λάρα Φαμπιάν. Δεκάδες άλλα τραγούδια της Αργεντινής τραγουδίστριας έχουν ακουστεί σε ταινίες και σε διάφορα διεθνή φεστιβάλ παραδοσιακής μουσικής. Ο πλανήτης θυμάται αυτή τη βαθιά και δυνατή φωνή.

Δισκογραφία

Κατά τη διάρκεια της ζωής της η Μερσέντες έβγαλε 173 δίσκους – σόλο και ερμηνεύοντας μαζί με πολλούς διάσημους καλλιτέχνες. 

Μετά το θάνατό της ακόμη 12 CD κυκλοφόρησαν στη μνήμη της σπουδαίας τραγουδίστριας – της Φωνής της Λατινικής Αμερικής:

1959

 Canta Mercedes Sosa/La voz de la zafra

1965

 Canciones con fundamento

 Romance de la muerte de Juan Lavalle

1966

 Yo no canto por cantar

 Hermano

1967

 Para cantarle a mi gente 

1968

 Con sabor a Mercedes Sosa

1969

 Mujeres argentinas

 Gracias a la vida / Te recuerdo Amanda

 Cosquín 69 (Obra colectiva)

1970

 Navidad con Mercedes Sosa

 El grito de la tierra

 El Santo de la Espada (B.S.O)

1971

 Homenaje a Violeta Parra

 La diablera

 Güemes (B.S.O) (Ariel Ramírez)

1972

 Hasta la victoria

 Cantata Sudamericana

 Argentina canta así Vol. III (Obra colectiva)

 Aquí Cosquín 72 (Obra colectiva)

1973

 Traigo un pueblo en mi voz

 Argentina '72 (Obra colectiva)

 América joven, vol II (César Isella)

 Si se calla el cantor / Guitarra de medianoche (Mercedes Sosa - Horacio Guarany)

 Ahora y aquí (Los Arroyeños)

1974

 Canción de lejos

 Argentina canta así Vol. IV (Obra colectiva)

 Recital al cantor (Mercedes Sosa - Horacio Guarany)

1975

 A que florezca mi pueblo

 Niño de mañana

1976

 En dirección del viento

 Geraes (Milton Nascimento)

 Marrón

1977

 Mercedes Sosa interpreta a Atahualpa Yupanqui 

 O Cio da terra 

1979

 Serenata para la tierra de uno (versión argentina)

 Serenata para la tierra de uno (Mercedes Sosa)

1980

 A quién doy

 Sentinela (Milton Nascimento) 

 Gravado ao vivo no Brasil

1981

 Traduzir-se (Raimundo Fagner)

1982

 Mercedes Sosa en Argentina

 Voices of Freedom Concert (Serenata Guayanesa - Hernán Gamboa - Mercedes Sosa)

1983

 Abril en Managua (Obra colectiva)

 Mercedes Sosa ’83

 Como un pájaro libre

 Recital 

 Homenaje a Picasso (Obra colectiva)

 Escondo mis ojos al sol (Nito Mestre)

 Si se calla el cantor (Mercedes Sosa y Gloria Martín)

1984

 ¿Será posible el sur?

 La mémoire chantée de Régine Mellac (Obra colectiva)

 14. Festival des politischen Liedes (Obra colectiva)

 Los grandes en vivo (Obra colectiva)

 Kleiton y Kledir en español (Kleiton y Kledir)

 Gaudério (Raúl Ellwanger)

1985

 Querido Pablo (Pablo Milanés) 

 Corazón Americano (Mercedes Sosa - León Gieco - Milton Nascimento)

 Vengo a ofrecer mi corazón

1986

 Mercedes Sosa ’86 

 Taki Ongoy (Víctor Heredia)

 La paz del mundo comienza en Centroamérica - Olof Palme in memoriam (Obra colectiva)

 La cuca del hombre (Raul Ellwanger) 

 Beth (Beth Carvalho)

 Si me voy antes que vos (Jaime Roos)

1987

 Mercedes Sosa ’87

 17. Festival des politischen Liedes (Obra colectiva)

1988

 Amigos míos 

 Bienvenido (Tomás González)

 La Negra

1989

 Diamonds & rust in the bullring (Joan Baez) 

 Corazón libre (Rafael Amor) 

1990

 Coincidencias (Alberto Cortez)

 En vivo en Europa

 Singer in the Storm (Holly Near) 

 17 songs (Maria Farantouri)

1991

 De mí 

 En tiempo real (Julia Zenko)

 El verano del potro (BSO) (Obra colectiva)

1992

 El amor después del amor (Fito Páez) 

 Tango Canción (Horacio Molina)

 En vivo 92 (Víctor Heredia) 

1993

 30 años

 Sino 

 Homenaje a Jorge Cafrune (Obra colectiva)

 Otro sueño (Gabriel Ogando)

 Ramírez x Ramírez (Facundo Ramírez) 

 El caso María Soledad (BSO) (Osvaldo Montes) 

1994

 Gestos de amor 

 Convivencia (B.S.O.) (Obra colectiva)

 Señora cuénteme (Gian Marco) 

 Rock gitano (Pata negra) 

 Canción con todos... sus amigos (Gonzalo Rei) 

1995

 Oro 

 Juntando almas II: La memoria del tiempo (Lito Vitale)

 Borrando fronteras (Peteco Carabajal) 

 Concerto di Natale (Obra colectiva)

1996

 Todas las voces todas 1 (Obra colectiva)

 Todas las voces todas 4 (Obra colectiva)

 Escondido en mi país 

 Nana latina (Nana Mouskouri) 

 Chiapas (Obra colectiva) 

 Historias populares (Peteco Carabajal) 

1997

 Alta Fidelidad 

 Argentina mía (Jairo) 

 Consagrados en Cosquín Vol. 1 (Obra colectiva) 

 Consagrados en Cosquín Vol. 2 (Obra colectiva)

 Orozco (León Gieco) 

1998

 Lo que me costó el amor de Laura (Alejandro Dolina) 

 Pampa del indio (Obra colectiva) 

 Al despertar 

 Algo más de amor (Francis Cabrel)

 19 nombres de mujer (Los Sabandeños) 

 La historia esta vol. 6 (León Gieco) 

 Homenaje a Osvaldo Avena (Obra colectiva)

 Cuerpo y alma (Pedro Aznar)

 Spicy (Lagos - González - Lapouble Trío) 

 Monedas de sol (Chacho Muller) 

1999

 María (María Graña) 

 Eterno Buenos Aires (Rodolfo Mederos) 

 Armando Tejada Gómez (Obra colectiva) 

 Honrar la vida (Obra colectiva) 

 Cuando es preciso (María Soledad Gamboa)

2000

 Todos somos Chalchaleros (Los Chalchaleros) 

 Misa Criolla 

 Desde adentro (Dúo Coplanacu) 

 Amor (Rafael Amor) 

 Caja de música (Pedro Aznar) 

 En vivo 2 (Víctor Heredia) 

 Chamamé crudo (Chango Spasiuk) 

2001

 Yo tengo tantos hermanos. Homenaje a Yupanqui (Obra colectiva) 

 Canción para Vieques (Obra colectiva)

 Cosas del corazón (Abel Pintos)

 Sí (Detrás de las paredes) (Sui generis) 

 Flores y ayuno (Claudio Sosa) 

 Hierro forjado (Franco Battiato) 

 Sueños (Natalia Barrionuevo) 

 Canciones blindadas (Piero) 

 Stis Gitonies Tou Notou (Apurimac) 

 Cordobés y argentino (Pablo Almirón) 

2002

 Acústico 

 Tierra contada (Federico de la Vega) 

 Razones (Ricardo Flecha) 

2003

 Argentina quiere cantar (Víctor Heredia - Mercedes Sosa - León Gieco)

 Chango sin arreglo (Chango Farías Gómez)

 Viento que vino del sur (Ricardo "Chiqui" Pereyra)

2004

 País (Coqui Sosa)

 Parking Completo (David Broza)

 La noche final (Los Chalchaleros) 

 O melhor de Mercedes Sosa 

2005

 Corazón libre 

 El canto de los Karaí (Ricardo Flecha) 

 Argentina Jazz (Cordoba Reunion) 

 En vivo en el Teatro Ópera (Mariano Mores) 

 Tiernamente amigos (Víctor Heredia) 

2007

 Sueños de un hombre despierto (Ismael Serrano) 

 Gracias a la vida (Guadalupe Pineda) 

 Almas en el viento (Juan Carlos Cambas) 

2008

 Gieco Querido! Cantando al León Vol. 1 (Obra colectiva)

 Shake Away (Lila Downs) 

 Igual a mi corazón (Liliana Herrero)

 Pulpa (Orozco - Barrientos) 

 Piel y barro (Sebastián Garay)

 Valses, zambas y... Travesuras (Silvia Pacheco) 

 Campeiros Vol 2 (Luiz Carlos Borges e Mauro Ferreira) 

2009

 Cantora 1 

 Cantora 2 

 Cantora (versión internacional) 

 Canción con todos 

 Tangentes (Alberto Rojo) 

 Folklore (Orquesta nacional de música argentina Juan de Dios Filiberto) 

 Yo vengo a ofrecer mi corazón (Anna Saeki) 

2010

 Deja la vida volar, en gira 

 El hijo del jornalero (Motta Luna) 

2011

 Censurada 

 Otro cantar (Teresa Parodi) 

2013

 Siempre en ti 

 Nunca mires atrás (Motta Luna)

 Romance de la Luna Tucumana (Diego el Cigala) 

 En vivo 

2014

 Ángel 

 Antología desordenada (Joan Manuel Serrat) 

2015

 Lucerito 

 30 años (Procanto Popular) 

Οι παρενθέσεις μετά τους τίτλους των δίσκων καταδεικνύουν μια συνεργασία στην ηχογράφηση. Οι πιο διάσημοι Λατινοαμερικάνοι καλλιτέχνες δούλεψαν μαζί της. 

Υπάρχει, επίσης, η σημείωση «Obra colectiva», για τις συλλογές.