Το ευρώ και ο ρόλος του στην ανάπτυξη της Ελλάδας

Το ευρώ (€, EUR) είναι το δεύτερο μεγαλύτερο αποθεματικό νόμισμα μετά από το δολάριο των ΗΠΑ. Αυτό το νεότερο νόμισμα στον κόσμο ξεκίνησε να χρησιμοποιείται σε οικονομικές συναλλαγές χωρίς μετρητά το 1999 και τα μετρητά έγιναν διαθέσιμα τρία χρόνια αργότερα.

Δεκαεννέα χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άλλες δέκα χώρες στον κόσμο χρησιμοποιούν το ευρώ ως επίσημο μέσο πληρωμών. Αρκετά άλλα κράτη- μέλη της ΕΕ, όπως η Βουλγαρία, η Κροατία και η Ρουμανία πρόκειται να γυρίσουν στο νόμισμα αυτό σε επίσημο επίπεδο σύντομα.

Στην Ελλάδα, το επίσημο νόμισμα είναι το ευρώ (€). Πρόκειται για ένα πανευρωπαϊκό νόμισμα που κυκλοφορεί από το 2002. Το ευρώ διαιρείται σε 100 λεπτά του ευρώ. Το νόμισμα μπορεί να ανταλλαχθεί σε τράπεζες, ανταλλακτήρια συναλλάγματος, αεροδρόμια και ορισμένα ξενοδοχεία. Επίσης, τα περισσότερα τοπικά καταστήματα και εστιατόρια δέχονται πιστωτικές και χρεωστικές κάρτες. Οι ταξιδιώτες μπορούν πάντα να χρησιμοποιούν τα ΑΤΜ για να κάνουν ανάληψη μετρητών. Η ευκολία της χρήσης του ευρώ το καθιστά ένα βολικό μέσο πληρωμής για τους ταξιδιώτες που επισκέπτονται την Ελλάδα.

Η Αθήνα, η πρωτεύουσα της Ελλάδας, προσελκύει τους τουρίστες με την πλούσια ιστορία, τα αρχιτεκτονικά αριστουργήματα και την πολιτιστική κληρονομιά της. Οι ταξιδιώτες μπορούν άνετα να πληρώσουν με το ευρώ, το επίσημο νόμισμα της Ελλάδας. Η ευκολία της χρήσης του ευρώ κάνει τα ταξίδια σε αυτή τη συναρπαστική πόλη και τα περίχωρά της ακόμη πιο ευχάριστα και προσιτά.

Ιστορία

Της εισαγωγής του ευρώ προηγήθηκε η ίδρυση της Ευρωπαϊκής ένωσης, όταν μπήκε σε ισχύ η Συνθήκη του Μάαστριχτ, μετά από την υπογραφή της το 1992. Το έγγραφο κατοχύρωνε την ανάγκη της δημιουργίας ενός κοινού νομίσματος εντός των εδαφών της νεοσύστατης ένωσης των Ευρωπαϊκών χωρών. Το ευρώ απέκτησε το τωρινό του όνομα το 1995 μετά από την επίσημη έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Οι Έλληνες χρησιμοποιούν ως επί το πλείστον το νόμισμα ευρώ. Αυτό είναι πολύ βολικό γι' αυτούς, καθώς είναι ένα αναγνωρισμένο νόμισμα στη χώρα. Η Συνθήκη του Μάαστριχτ καθόριζε τα κριτήρια, που πρέπει να πληρούν τα επίδοξα μέλη της ΕΕ, για να ενταχθούν στην Ένωση και να υιοθετήσουν το ευρώ ως το μοναδικό τους νόμισμα.

Ο Πάμπλο Εσκομπάρ, ο παγκοσμίου φήμης βαρόνος των ναρκωτικών και ηγέτης του καρτέλ ναρκωτικών Μεντεγίν, είναι γνωστός για τον τεράστιο πλούτο του και τους ανορθόδοξους τρόπους εξοικονόμησης χρημάτων. Στην προσπάθειά του να εξασφαλίσει την περιουσία του, ο Εσκομπάρ δεν περιορίστηκε σε ένα μόνο νόμισμα. Συχνά έκρυβε τα χρήματά του όχι μόνο σε αμερικανικά δολάρια, αλλά και σε ευρώ, διαφοροποιώντας τα οικονομικά του περιουσιακά στοιχεία. Επιπλέον, μια από τις χαρακτηριστικές μεθόδους του ήταν να θάβει βαρέλια με μετρητά σε όλη τη χώρα. Αυτά τα βαρέλια με τα χρήματα βρίσκονται μερικές φορές μέχρι σήμερα, θυμίζοντάς μας το μέγεθος και τον πλούτο που διαχειρίστηκε ο Πάμπλο Εσκομπάρ στην εποχή του.

Οι όροι και το γεγονός της υιοθέτησης του ευρώ δεν έβρισκαν σύμφωνους όλους τους μετόχους. Το Ηνωμένο Βασίλειο και η Δανία έγιναν μέλη της ΕΕ, αλλά ζήτησαν απαλλαγές για την υιοθέτηση του νέου νομίσματος. Η Σουηδία ήταν η επόμενη και διενήργησε μη δεσμευτικό δημοψήφισμα, που επέτρεψε στους Σουηδούς πολίτες να επιλέξουν τη χρήση της κορώνας. 

Η υιοθέτηση του ευρώ στις χώρες της Βαλτικής ανεστάλη προσωρινά, επειδή οι χώρες δεν πληρούσαν ολοκληρωτικά τα κριτήρια της Συνθήκης του Μάαστριχτ. Η Εσθονία ήταν η πρώτη που συμμόρφωσε την οικονομική της απόδοση με αυτές τις απαιτήσεις. Το ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα υιοθετήθηκε εκεί με την έναρξη του 2011. Η Λετονία εισήχθη στην Ευρωζώνη το 2015.

Μια πλειάδα άλλων κρατών μελών της ΕΕ (Πολωνία, Δημοκρατία της Τσεχίας και Ουγγαρία) συνεχίζουν να χρησιμοποιούν τα νομίσματά τους και δεν θα γυρίσουν στο ευρώ.

Το ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα προσελκύει το ενδιαφέρον πέντε κρατών εκτός ΕΕ που έχουν επιλέξει το ευρώ για τις πληρωμές τους: του Κράτους του Βατικανού, του Πριγκιπάτου του Μονακό, της Δημοκρατίας του Σαν Μαρίνο και των Εδαφικών Συλλογικοτήτων του Σαν Πιερ και Μικελόν. 

Υπάρχουν άλλες πέντε χώρες, όπου το ευρώ χρησιμοποιείται για διάφορες οικονομικές συναλλαγές, παρότι δεν έχει υιοθετηθεί επίσημα: στις υπερπόντιες συνεπικράτειες της Γαλλίας – Άγιο Βαρθολομαίο και Άγιο Μαρτίνο, τις βρετανικές υπερπόντιες στρατιωτικές βάσεις Ακρωτήρι και Δεκέλεια και σε δύο βαλκανικά κράτη – Μαυροβούνιο και Κοσσυφοπέδιο.

Σχεδόν όλες οι αγορές διάσημων παικτών από ποδοσφαιρικούς συλλόγους γίνονται σε ευρώ. Αυτό δείχνει ότι είναι ένα από τα πιο σταθερά νομίσματα στον κόσμο. Οι παίκτες πρωτάθλημα ελλάδας λαμβάνουν τους μισθούς και τα μπόνους τους σε ευρώ.

Σχεδιασμός

Η έκδοση των χαρτονομισμάτων του ευρώ γίνεται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Σε συνεργασία με όλες τις κεντρικές τράπεζες των κρατών μελών της ΕΕ, έχει σχεδιάσει ένα ολόκληρο τραπεζικό σύστημα που ασχολείται με οτιδήποτε σχετίζεται με την έκδοση και την κυκλοφορία του ενιαίου ευρωπαϊκού νομίσματος. 

Χαρτονομίσματα

Στην παρούσα φάση, υπάρχουν δύο σειρές τραπεζογραμματίων ευρώ σε ονομαστικές αξίες €5, €10, €20, €50, €100, €200, €500 σε κυκλοφορία. Η πρώτη σειρά κυκλοφόρησε το 2002 και σχεδιάστηκε από τον Ρόμπερτ Καλίνα. Η κυκλοφορία της δεύτερης, που σχεδιάστηκε εκ νέου από τον Ράινχολντ Γκερστέτερ, χρειάστηκε αρκετά χρόνια – από το 2013 έως το 2019. 

Τα χαρατονομίσματα και των δύο σειρών μοιράζονται έναν κοινό σχεδιασμό: υπάρχουν τα παράθυρα στην εμπρόσθια όψη και γέφυρες στην οπίσθια. Τα παράθυρα επιλέχθηκαν για να συμβολιστεί η ανοιχτή στάση των Ευρωπαίων στον κόσμο, και οι γέφυρες σημαίνουν επικοινωνία και συνεργασία. Υπάρχει μια μπλε σημαία της ΕΕ στην αριστερή γωνία του χαρτονομίσματος με 12 αστέρια στο κέντρο που συμβολίζουν τις χώρες της ΕΕ. Το όνομα του νομίσματος εμφανίζεται στο λατινικό και το ελληνικό αλφάβητο – EURO και ΕΥΡΩ. 

Νήματα ασφαλείας με επαναλαμβανόμενους αριθμούς που δηλώνουν τις ονομαστικές αξίες βρίσκονται στα αριστερά της εμπρόσθιας όψης του χαρτονομίσματος. Ολογραφικές ταινίες βρίσκονται στα δεξιά. 

• Το €5 (πρώτη σειρά) είναι ένα χαρτονόμισμα γκρι χρώματος, που φέρει την Αψίδα του Θριάμβου στην εμπρόσθια όψη και τον χάρτη της Ευερωπαϊκής Ένωσης και ένα αρχαίο υδραγωγείο στην οπίσθια. Το νόμισμα έχει μέγεθος 62mm επί 120mm και απεικονίζει το αρχιτεκτονικό στυλ της Κλασσικής εποχής. 
• Το €10 είναι ένα κόκκινο χαρτονόμισμα που φέρει το στυλ της Ρομανικής αρχιτεκτονικής, με μια αψίδα στην εμπρόσθια και μια γέφυρα και έναν χάρτη στην οπίσθια όψη. Το χαρτονόμισμα έχει μέγεθος 67mm επί 127mm. 
• To €20 είναι ένα μπλε χαρτονόμισμα που σχεδιάστηκε στο στυλ της Γοτθικής αρχιτεκτονικής, με μέγεθος 72mm επί 133mm. Υπάρχει ένα παράθυρο στην εμπρόσθια και μια γέφυρα στην οπίσθια όψη. 
• Το €50 είναι ένα πορτοκαλί χαρτονόμισμα που σχεδιάστηκε στο στυλ της Αναγέννησης. Φέρει ένα παράθυρο στην εμπρόσθια και μια γέφυρα και έναν χάρτη της Ευρώπης στην οπίσθια όψη. Το μέγεθός του είναι 77mm επί 140mm. 
• To €100 είναι ένα πράσινο χαρτονόμισμα σε στυλ Μπαρόκ με μέγεθος 82mm επί 153mm. Υπάρχει ένα αψιδωτό παράθυρο στην εμπρόσθια όψη και μια γέφυρα και ένας χάρτης στην οπίσθια όψη. 
• Το €200 είναι ένα χαρτονόμισμα χρώματος κίτρινου – καφέ, σχεδιασμένο σε στυλ Αρ Νουβό ατσάλι – και – γυαλί που φέρει μια πύλη στην εμπρόσθια όψη και μια γέφυρα και έναν χάρτη στην οπίσθια. Το χαρτονόμισμα έχει μέγεθος 82mm επί 153mm. 
• Το €500 είναι ένα μωβ χαρτονόμισμα σε σύγχρονο αρχιτεκτονικό στυλ, που απεικονίζει ένα τμήμα της πρόσοψης ενός κτιρίου στην εμπρόσθια όψη και μια γέφυρα και έναν χάρτη στην οπίσθια. Το χαρτονόμισμα έχει μέγεθος 82mm επί 160mm. 

Ο σχεδιασμός της δεύτερης σειράς αναπαράγει σχεδόν εξ ολοκλήρου την πρώτη σειρά. Η μόνη διαφορά είναι ότι το όνομα του χαρτονομίσματος προστέθηκε σε μια ακόμη γραφή. Έτσι, τώρα υπάρχουν τρεις γραφές του ονόματος «ευρώ» στα χαρτονομίσματα – Λατινική, Ελληνική και Κυριλλική, η οποία συνδέεται με την ένταξη της Βουλγαρίας στην ΕΕ. 

Ένα λατινικό γράμμα, που δηλώνει τη χώρα όπου εκδόθηκε το τραπεζογραμμάτιο προηγείται πάντα του σειριακού αριθμού. Ωστόσο, αυτό το γράμμα δεν αντιστοιχεί συνήθως στο όνομα της χώρας. Για παράδειγμα, η Αυστρία εκπροσωπείται από το γράμμα Ν, η Ισπανία από το V, η Γερμανία από το Χ.

Κέρματα

Οι υποδιαιρέσεις του νομίσματος κυκλοφορούν σε πολλές ονομαστικές αξίες, όπως €0,01, €0,02, €0,05, €0,10, €0,20, €0,50, €1 και €2. Η ζήτηση για αυτά τα νομίσματα εξαρτάται από τις πολιτικές τιμολόγησης των χωρών. Τα χρήματα μεγαλύτερης αξίας - €0,50, €1 και €2 – χρησιμοποιούνται κατά κύριο λόγο στις χώρες, όπου οι τιμές διαιρούνται ανά €0,05. Σε άλλες χώρες, είναι πιο διαδεδομένα τα κέρματα των €0,01 και €0,02. 

Ο σχεδιασμός των κερμάτων του ευρώ διαφέρει, ανάλογα με τη χώρα για την οποία κυκλοφορούν. Ωστόσο, η οπίσθια όψη, η οποία φέρει την ονομαστική αξία για την οποία «κόπηκε» και τον χάρτη της Ευρώπης, είναι κοινή για όλα τα κέρματα.

Η κυκλοφορία του ευρώ σε όλον τον κόσμο

Η κυκλοφορία των μετρητών αυτού του νομίσματος υπολογίζεται στα €950 δισεκατομμύρια, κάτι που το κάνει το δεύτερο σε ολόκληρο τον κόσμο, μετά από το δολάριο των ΗΠΑ. Εξάλλου, το ευρώ είναι το δεύτερο δημοφιλέστερο νόμισμα συναλλαγών, που χρησιμοποιείται σε διάφορες οικονομικές συναλλαγές με όγκο ύψους 35%. 

Το ευρώ θεωρείται ένα από τα πιο όμορφα νομίσματα στον κόσμο λόγω του μοναδικού σχεδιασμού και των καλλιτεχνικών στοιχείων του. Κάθε χαρτονόμισμα και κέρμα ξεχωρίζει με το δικό του μοναδικό στυλ. Εκτός από την αισθητική του αξία, το ευρώ επαινείται επίσης για τη σταθερότητά του στην παγκόσμια χρηματοπιστωτική αγορά.