Euro

Euro (€, EUR) jest drugą co do wielkości walutą rezerwową, tuż za dolarem amerykańskim, z dolarem australijskim na 5. miejscu na liście. Ta najmłodsza waluta na świecie zaczęła być wykorzystywana w bezgotówkowych transakcjach finansowych w 1999 roku, a pieniądz gotówkowy został udostępniony 3 lata później. 

Euro jest oficjalnym środkiem płatniczym w 19 państwach Unii Europejskiej i 10 innych krajach na świecie. Kilka innych państw członkowskich UE, takich jak Bułgaria czy Rumunia, zamierza wkrótce oficjalnie przejść na tę walutę.

HISTORIA

Wprowadzenie euro zostało poprzedzone ustanowieniem Unii Europejskiej, kiedy to w 1992 roku w życie wszedł traktat z Maastricht. Dokument ten zakładał potrzebę stworzenia jednolitej waluty na terytorium nowo powstałej unii państw europejskich. Euro zyskało swoją obecną nazwę w 1995 roku po oficjalnym zatwierdzeniu przez Komisję Europejską. Traktat z Maastricht określał kryteria, jakie muszą spełnić potencjalni członkowie UE, aby przystąpić do Unii i przyjąć euro jako wspólną walutę. 

Warunki i fakt przyjęcia euro nie były zadowalające dla wszystkich krajów. Wielka Brytania i Dania zostały członkami UE, ale wystąpiły o zwolnienie z obowiązku przyjęcia nowej waluty. Kolejna była Szwecja, która przeprowadziła niewiążące referendum, które umożliwiło szwedzkim obywatelom podjęcie decyzji o pozostaniu przy koronie. 

Przyjęcie euro w krajach bałtyckich zostało tymczasowo wstrzymane, bo kraje te nie spełniały w całości kryteriów traktatu z Maastricht. Estonia jako pierwsza osiągnęła odpowiednie wyniki gospodarcze. Wspólna europejska waluta została tam przyjęta na początku 2011 roku. Łotwa dołączyła do strefy euro w 2015 roku. 

Szereg innych państw członkowskich UE (Polska, Czechy i Węgry) wciąż posługuje się własnymi walutami i nie zamierza przechodzić na euro. Na przykład Rzeczpospolita Polska posługuje się walutą złoty.

Wspólna europejska waluta wzbudziła zainteresowanie 5 krajów spoza UE, które zdecydowały się przyjąć euro jako środek płatniczy. Należy do nich Watykan, Andora, Monako, San Marino oraz Wspólnota Saint-Pierre i Miquelon. 

Istnieje jeszcze 5 innych krajów, w których euro jest używane do różnych transakcji finansowych, choć nie zostało oficjalnie przyjęte. Są to terytoria zależne Francji — Saint-Barthélemy i Saint-Martin, brytyjskie terytoria zależne Akrotiri i Dhekelia (bazy wojskowe) oraz 2 kraje bałkańskie — Czarnogóra i Kosowo.

WZORY

Emisją euro zajmuje się Europejski Bank Centralny. We współpracy ze wszystkimi bankami centralnymi państw członkowskich UE stworzył on cały system bankowy, który zajmuje się wszystkimi sprawami dotyczącymi emisji i obiegu wspólnej waluty europejskiej.

Banknoty

Obecnie w obiegu znajdują się banknoty z dwóch serii o nominałach 5, 10, 20, 50, 100, 200 i 500 euro. Pierwsza seria została wydana w 2002 roku i została zaprojektowana przez Roberta Kalinę.

Emisja drugiej serii, która została przeprojektowana przez Reinholda Gerstettera, zajęła kilka lat — od 2013 do 2019 roku.

Banknoty obu serii mają wspólny design: są to okna na awersie i mosty na rewersie. Okna zostały wybrane, aby symbolizować otwartość Europejczyków na świat, a mosty oznaczały komunikację i współpracę. Lewy róg banknotu zdobi niebieska flaga UE z 12 gwiazdami pośrodku, które symbolizują kraje UE. Nazwa waluty jest zapisana alfabetem łacińskim i greckim — EURO i ΕΥΡΩ.

Po lewej stronie awersu banknotu znajdują się nitki zabezpieczające z powtarzającymi się numerami określającymi nominały. Paski z hologramem znajdują się po prawej stronie.

• 5 euro (pierwsza seria) to banknot w kolorze szarym z Łukiem Triumfalnym na awersie oraz mapą Unii Europejskiej i starożytnym akweduktem na rewersie. Banknot ma wymiary 62 x 120 mm i nawiązuje stylem do architektury epoki klasycyzmu. 
• 10 euro to czerwony banknot w stylu architektury romańskiej z łukiem na awersie oraz mostem i mapą na rewersie. Wymiary banknotu to 67 x 127 mm. 
• 20 euro to niebieski banknot o wymiarach 72 x 133 mm, który został zaprojektowany w stylu architektury gotyckiej. Na awersie znajduje się okno, a na rewersie most. 
• 50 euro to pomarańczowy banknot zaprojektowany w stylu renesansowym. Awers przedstawia okno, a rewers most i mapę Europy. Wymiary to 77 x 140 mm. 
• 100 euro to zielony banknot w stylu barokowym o wymiarach 82 x 153 mm. Na awersie znajduje się okno łukowe, a na rewersie most i mapa. 
• 200 euro to żółto-brązowy banknot zaprojektowany w stylu secesyjnym, z bramą na awersie oraz mostem i mapą na rewersie. Wymiary banknotu to 82 x 153 mm. 
• 500 euro to fioletowy banknot w stylu modernistycznym, przedstawiający fragment fasady budynku na awersie oraz most i mapę na rewersie. Wymiary banknotu to 82 x 160 mm. 

Design drugiej serii niemal całkowicie powiela pierwszą. Jedyną różnicą jest dodanie nazwy waluty w kolejnym zapisie. Obecnie zatem na banknotach widnieją trzy zapisy nazwy „euro” — po łacińsku, grecki i w cyrylicy, co jest związane z przystąpieniem Bułgarii do UE. 

Łacińska litera oznaczająca kraj emisji banknotu zawsze poprzedza numer seryjny. Litera ta jednak zazwyczaj nie odpowiada faktycznej nazwie kraju. Przykładowo, Austria jest reprezentowana przez literę N, Hiszpania przez V, a Niemcy przez X. 

Monety

Monety są emitowane w wielu nominałach, takich jak 1c, 2c, 5c, 10c, 20c, 50c, €1 i €2. Popyt na te monety zależy od polityki cenowej w poszczególnych krajach. Popyt na te monety zależy od polityki cenowej w poszczególnych krajach. W niektórych regionach monety 1c i 2c są bardziej rozpowszechniony niż w innych. 

Design monet euro różni się w zależności od kraju, dla którego są emitowane. Niemniej jednak rewers, na którym widnieje wybity nominał i mapa Europy, jest wspólny dla wszystkich monet. 

OBIEG EURO NA ŚWIECIE

Obieg gotówkowy tej waluty wynosi 950 miliardów euro, co plasuje ją na drugim miejscu na świecie po dolarze amerykańskim. Ponadto euro jest drugą najczęściej wymienianą walutą używaną w różnych transakcjach finansowych z wolumenem na poziomie 35%.

Często zadawane pytania