Vaticaanstad

Het is moeilijk je een land voor te stellen waar je kunt trouwen maar niet kunt scheiden, waar alleen mensen die er werken staatsburgerschap kunnen krijgen, en dan alleen voor de duur van hun dienstverband. Het is nog moeilijker te geloven dat zo'n staat slechts 44 hectare beslaat, ongeveer 0,5 vierkante kilometer. En toch bestaat het: het heet Vaticaanstad, de stadstaat waar de paus en de hele leiding van de Rooms-Katholieke Kerk wonen.

Ondanks de absoluut niet-seculiere status van dit land, wordt het zeer actief bezocht door toeristen - tot wel vijf miljoen per jaar, en niet allemaal katholieken. Tijdens zo'n rondreis is er natuurlijk geen sprake van normaal vermaak. Het zal echter niet minder levendige indrukken achterlaten dan bijvoorbeeld een reis naar Rome of Parijs - ze zullen alleen heel anders zijn.

Algemene informatie

Het Vaticaan is een complete uitzondering op de regel: alles is hier anders georganiseerd dan we gewend zijn. Elke stap door de smalle straatjes van deze stadstaat is een nieuwe ontdekking, een nieuwe indruk, een nieuwe werkelijkheid.

Historische achtergrond

Het huidige Vaticaanstad is al bekend sinds de oudheid - het was ooit een rituele heuvel van Etruskische priesters in Rome. Dit weerhield keizer Claudius er echter niet van om er periodiek circusvoorstellingen te organiseren: zijn onderdanen eisten koppig niet alleen brood maar ook spektakel.

Als staat ontstond het Vaticaan pas veel later, in februari 1929.

Het ontstaan van deze kleine enclave was een compromisoplossing voor het langdurige geschil tussen Italië en het belangrijkste bolwerk van de Rooms-Katholieke Kerk, de Heilige Stoel.

Al bijna zestig jaar vocht de Pauselijke Regio, een theocratische monarchie in de centrale Apennijnen, met koninklijk Italië voor het recht om een staat binnen een staat te zijn. De strijd was niet succesvol: de regio werd uiteindelijk bij Italië gevoegd.

Als troostprijs kreeg paus Pius XI het grondgebied van de Vaticaanse heuvel, de plek die hij eerder had gekozen voor vrijwillige gevangenschap uit protest tegen de annexatie. Het nieuwe bezit ging gepaard met een aanzienlijke geldelijke compensatie, waardoor Pius XI zich eindelijk verzoende met zijn nederlaag. Zo werd Vaticaanstad officieel erkend - het werd een volwaardige onafhankelijke staat, zij het een zeer kleine.

Vaticaanstad wordt beschouwd als het grondgebied van de Heilige Stoel - de paus en zijn belangrijkste bestuursorgaan, de Romeinse (pauselijke) Curie. De stad wordt echter niet bestuurd door de paus, maar door een speciaal benoemde kardinale commissie onder leiding van de gouverneur, die ook een van de kardinalen is. De commissie wordt elke vijf jaar benoemd.

Het hoofd van de uitvoerende macht - in feite de eerste minister - is de staatssecretaris van de Heilige Stoel. Hij coördineert alle activiteiten van de politieke en diplomatieke diensten.

Ondanks het feit dat het Vaticaan al lang als soevereine staat wordt erkend, onderhouden de betrokken landen diplomatieke betrekkingen met de Heilige Stoel in plaats van met de Heilige Stoel. Ambassades en hun personeel krijgen op dezelfde manier accreditatie.

Vaticaanstad is geen lid van andere internationale instellingen dan de Verenigde Naties en heeft bij de Verenigde Naties alleen de status van waarnemer. Sinds 2008 werkt het land samen met Interpol.

Geografie en klimaat

Vaticaanstad is uniek in alles - zelfs in zijn geografische ligging. Het is de enige staat ter wereld die niet alleen aan alle kanten wordt omringd door het grondgebied van een ander land, maar ook in de hoofdstad ligt. Daardoor heeft het wereldcentrum van het katholicisme maar één grens, iets meer dan drie kilometer lang. Deze valt precies samen met de verdedigingsmuur die rond de enclave is gebouwd.

Het Vaticaan heeft echter ook verschillende bezittingen in het buitenland. In Rome bezit het verschillende basilieken en kantoren en het stadje Castel Gandolfo, op 25 km van de Italiaanse hoofdstad, staat bekend als de zomerresidentie van de paus.

Het klimaat in het Vaticaan is precies hetzelfde als in Italië - subtropisch mediterraan. Dit betekent dat het in de zomer droog en vrij heet is - de gemiddelde temperatuur varieert van 25-27 graden, en in de winter daalt de temperatuur zelden onder +5 en regent het vaak.

Bevolking, taal en munteenheid

In het kleine land wonen iets meer dan 800 mensen en bijna allemaal - 95% - zijn het mannen. De vijf procent vrouwen bestaat uit een non, een paar vrouwen van seculiere werknemers en de vrouwen van de Zwitserse Garde die het Vaticaan bewaakt.

Het paspoort van het Vaticaan is een van de meest exotische dingen ter wereld: zelfs veel ervaren douanebeambten hebben nog nooit in hun leven een boek met een gouden reliëf van Stato della Citta del Vaticano gezien. En geen wonder: er zijn minder dan duizend van zulke paspoorten in de wereld.

Het staatsburgerschap van dit land kan niet voor het leven worden verkregen of worden geërfd. Het wordt alleen tijdelijk toegekend, voor de duur van de dienst of het uitvoeren van een plicht.

Het Vaticaan heeft geen ziekenhuizen of kraamklinieken, dus alle kinderen van getrouwde stellen van bewakers en werknemers worden geboren in Romeinse klinieken. Ze worden automatisch onderdanen van de Heilige Stoel, maar slechts tot de leeftijd van 18 jaar. Als ze meerderjarig worden, vervalt hun staatsburgerschap: de jongeren krijgen het staatsburgerschap van Italië of van het land van hun ouders.

Ze kunnen hun Vaticaanse staatsburgerschap maar in één geval behouden - als ze bij de Zwitserse Garde gaan of werknemers worden - tuinmannen, bibliothecarissen, postbodes.

De Zwitserse Garde is een ander ongewoon fenomeen dat toeristen verrast in het Vaticaan. Er dienen alleen Zwitserse mannen in - jonge mannen van 19 tot 30 jaar, waarbij dertigjarigen al als veteranen worden beschouwd.

Een fysiek gezonde en sterke man van 174 cm of langer, die ongehuwd en katholiek van geloof moet zijn, kan een bewaker van Zijne Heiligheid worden. Soldaten kunnen pas trouwen na minstens drie jaar dienst en met de persoonlijke toestemming van de paus zelf. Het meisje moet ook katholiek zijn.

Er zijn twee officiële talen in het Vaticaan: Italiaans en Latijn. Dit is opnieuw een uniek geval: nergens anders ter wereld wordt Latijn als officiële taal gebruikt en het wordt al lang als dood beschouwd.

Pauselijke decreten en verschillende interne documenten worden in het Latijn uitgegeven en diensten worden in kerken gehouden. Een ander nogal onverwacht toepassingsgebied is bankieren. Alle geldautomaten in het Vaticaan bieden menu's in twee talen - Italiaans en Latijn. Dit is ook een uniek fenomeen en bestaat nergens anders ter wereld.

De munteenheid van het Vaticaan is de euro, maar dit zijn hun eigen munten, die “Vaticaanse euromunten” worden genoemd: “Vaticaanse euromunten”. Ze verschillen van gewone wereldlijke munten doordat het pauselijke wapen op de achterkant staat. Tot 2017 werd het portret van de huidige paus geslagen in plaats van het wapen.

Hoe kom je bij het Vaticaan?

Het Vaticaan beslaat een deel van de Italiaanse hoofdstad, dus er is maar één manier om er vanuit het buitenland te komen: met het vliegtuig en dan met de bus naar Rome. Vanaf de luchthaven Fiumicino rijden er twee keer per uur bussen rechtstreeks naar de poorten van de stad.

Het centrum van Rome ligt op vijf kilometer van het noordoostelijke deel van de stad, waar het Vaticaan ligt. Lopen duurt ongeveer een uur, een autorit - zeven minuten.

Er is een station Ottaviano op de rode lijn van de Romeinse metro. Hier moet je uitstappen als je vanuit andere delen van de stad naar het Vaticaan gaat. De kosten van de reis bedragen 6 EUR. Een taxi kost 50 EUR.

Iedereen mag de stad in, er is geen speciale vergunning of visum nodig. De enige uitzondering is transport - dit is toegestaan met speciale vergunningen.

Er zijn bepaalde dagen en uren voor bezoeken. Toeristen zijn meestal geïnteresseerd in de bezienswaardigheden en musea van het Vaticaan, die zes dagen per week geopend zijn, behalve op zondag. Twee uur voordat ze sluiten, wordt de toegang tot de stad afgesloten.

Op de grootste feestdagen - Pasen en Kerstmis - zijn hier helemaal geen toeristen. Op deze dagen mogen niet-burgers de stad niet in.

Trouwens, zelfs voor burgers van Vaticaanstad zijn er vrij strikte beperkingen wanneer ze de poorten verlaten. Als inwoners terugkeren naar het land, moeten ze dat voor 1.15 uur doen. Natuurlijk zullen de bewakers degenen die te laat zijn niet dwingen om de nacht door te brengen op de Romeinse banken, maar ze zullen ze zeker noteren in een speciaal journaal. Het is niet bekend welke sancties er zijn voorzien voor het overtreden van het regime. Waarschijnlijk is het slechts een tactvolle vorm van veroordeling: het is niet zo dat Vaticanen die te laat zijn gekomen hun burgerschap wordt ontnomen.

Er is niet eens een gevangenis in de stad, hoewel door het grote aantal toeristen kleine criminele overtredingen zoals diefstal van portemonnees en eigendommen van andere bezoekers niet ongewoon zijn. Wat betreft het aantal mensen dat hier woont, is het beeld schokkend: het wereldcentrum van het katholicisme behoort tot de koplopers op het gebied van straatcriminaliteit.

Waar te verblijven

Er zijn helemaal geen hotels in het Vaticaan. Alle rompslomp om pelgrims en toeristen te huisvesten wordt verzorgd door hotels in Rome. Hier zijn een paar opties voor accommodatie bijna naast de katholieke hoofdstad:

• Hotel Adriatic is een 2*-hotel op 400 meter van het Vaticaan en de Engelenburcht. De nabijheid van de bezienswaardigheden van de stad heeft invloed op de kosten van de kamers: de meest bescheiden kamer kost 82 euro. De kamers hebben alles wat je nodig hebt, evenals douches en airconditioning. Prachtige groene balkons en terrassen zijn perfect om te ontspannen.
• B&B Cento passi dal Vaticano is een goedkoop BB hotel op honderd meter van de Vaticaanse Musea. Er zijn ook verschillende populaire restaurants en winkels in de buurt. Het hotel heeft zowel economy class kamers als meer comfortabele appartementen.
• Hotel Roma Vaticano is een 2*-hotel in de wijk Vatican Pratti. De stadspoorten zijn hier vrij ver vandaan - ongeveer 1,5 km. Schone, gezellige kamers, er is een lift. Douches en toiletten worden gedeeld. Vriendelijk personeel. Gratis parkeren, Wi-Fi. Je kunt er met dieren verblijven.

Voor het weekend wordt er altijd een toestroom van toeristen verwacht, dus het is de moeite waard om van tevoren kamers te reserveren.

Wat is er te zien?

Het Vaticaan is één aaneengesloten museum met een oppervlakte van een halve vierkante kilometer, waar zich tientallen legendarische monumenten bevinden. Alleen al het feit dat je in het belangrijkste centrum van het katholicisme bent, is al opwindend, zelfs voor mensen die andere religies belijden - wat kunnen we zeggen over vrome katholieken?

Elk jaar komen hier meer dan vijf miljoen bezoekers. Sommigen komen alleen naar het Vaticaan als pelgrim, anderen als gewone toerist die besloten heeft de eeuwige stad Rome met eigen ogen te zien. En als ze hier eenmaal zijn, hoe kunnen ze het Vaticaan dan niet bezoeken? Op deze manier verdient de kleine staat minstens de helft van zijn toch al aanzienlijke budget.

Ronddwalen door de stad, een paar selfies nemen op het Sint-Pietersplein en de gelijknamige kathedraal van buiten bewonderen is helemaal gratis. Maar toegang en excursies naar andere gebedshuizen kosten geld: je moet een toegangskaartje kopen. De kosten variëren, afhankelijk van waar de rondleiding plaatsvindt. Meestal is de minimumprijs 27 euro, de maximumprijs 385+.

Tours kunnen met of zonder ontbijt zijn, wat ook van invloed is op de prijs. Hoge driecijferige getallen op de prijskaartjes kunnen ook betekenen dat de tour wordt aangeboden aan een groep van vier of meer personen. Individuele rondleidingen zijn niet goedkoop - prijzen beginnen bij 350 euro.

Wat is er te zien in het Vaticaan? Hier zijn een paar plaatsen die je als eerste moet bezoeken.

Sixtijnse Kapel

Een excursie naar de legendarische Sixtijnse Kapel moet beginnen met een rondleiding door ten minste een paar zalen van de Bovenste Galerijen van de musea. Er zijn er in totaal meer dan tweeduizend en dat is zeker niet genoeg tijd om ze allemaal te zien. Daarom is het zo belangrijk om niet te besparen, maar te vertrouwen op de gidsen. Zij maken de route zo dat ze tijd hebben om de beroemdste tentoonstellingen te laten zien. De gebruikelijke drie uur durende tour is maar liefst 14,5 km, dus als je meegaat, kleed je dan zo comfortabel mogelijk en draag je schoenen zo comfortabel mogelijk - geen strakke rokken, naaldhakken of andere ongemakkelijke dingen. Je zult veel en lang moeten lopen.

Verken de Pinia (dennenappel) Yard, een mysterieuze plek in de buurt van het Belvedere Paleis. Ooit, in de tijd van het oude Rome, verscheen hier een enorme, vier meter hoge bronzen kegel - een fontein met een bizarre vorm. Volgens de inscriptie aan de basis goot de maker van het beeld, Publius Sincius Salvius, het in brons aan het begin van het eerste millennium na Christus, in de eerste en tweede eeuw.

Deze plek wordt als mysterieus beschouwd vanwege de vele perfect uitgevoerde structurele elementen. Aan de voet van de kegel zie je bas-reliëfs met figuren van Romeinse atleten, en aan de zijkanten - twee prachtige bronzen pauwen. Het realisme van de figuren en de precisie van de dennenappelschubben is verbazingwekkend.

Ga naar de Kaartengalerij, een 120 meter lange gang in het Apostolisch Paleis, waarvan de muren beschilderd zijn met veertig geografische kaarten. Deze kaarten, strikt gerangschikt van noord naar zuid, zijn geschreven in de 16e eeuw, toen de pauselijke staat in volle bloei was. De gebieden die op de kaarten staan afgebeeld behoren niet meer toe aan de katholieke kerk, maar de herinnering aan haar vroegere macht en enorme omvang blijft in deze muurschilderingen bewaard.

Op dezelfde plek, in het Apostolisch Paleis, moet je zeker de Galerij van de Kandelaars bezoeken. Deze 80 meter lange zaal is een echt museum van de oudheid. Je vindt er niet alleen de marmeren kandelaars uit de tweede eeuw na Christus, naar wie de galerij is vernoemd, maar ook vele andere antiquiteiten. Tientallen antieke beelden, vazen en sarcofagen worden tentoongesteld in zes secties van de hal. De muren zijn versierd met fresco's - scènes uit het leven van saters en nimfen.

De Sixtijnse Kapel is een plek zonder welke een rondleiding door het Vaticaan niet als compleet kan worden beschouwd. Het is een bijzonder onderdeel van het hele museumcomplex. Hier worden conclaven gehouden - speciale bijeenkomsten van kardinalen wanneer het nodig is om een nieuwe paus te kiezen in geval van zijn overlijden of aftreden.

Als er een conclaaf wordt gehouden, worden toeristen natuurlijk niet toegelaten tot de kapel. Vergaderingen achter gesloten deuren kunnen vele uren duren: meestal wordt er twee keer per dag gestemd totdat er voldoende stemmen zijn binnengekomen. Al die tijd kijkt de katholieke wereld met ingehouden adem naar de schoorsteen op het dak van de kapel. Er komt zwarte rook uit terwijl de verkiezing doorgaat. Wanneer de naam van de nieuwe paus eindelijk is goedgekeurd, kondigt een kolom witte rook boven de kapel dit aan.

Sint-Pietersbasiliek

De Sint-Pietersbasiliek is de belangrijkste bedevaartsbasiliek, niet alleen in het Vaticaan en Rome, maar in de hele wereld. Hij werd gebouwd over een periode van honderdtwintig jaar, van 1506 tot 1626. Alle beste architecten, beeldhouwers en kunstenaars van Italië namen deel aan de creatie van een van de grootste meesterwerken van de wereldarchitectuur. Onder hen Michelangelo, Rafaël, Bramante, Maderna, die erin slaagden een echt wonder te creëren ter glorie van God.

Nu kunnen 15 duizend mensen tegelijkertijd in de kathedraal samenkomen om te bidden. Nog eens 60 duizend mensen kunnen luisteren naar de uitzending op het Sint-Pietersplein, dat de basiliek omringt.

Zowel de buitenkant van de kathedraal als het interieur zijn voorbeelden van architectuur in twee stijlen: Barok en Renaissance. Er zijn alleen al vijftig altaren, evenals vier schepen, de belangrijkste waar Karel de Grote werd gekroond, meer dan vierhonderd beeldhouwwerken, vijfhonderd zuilen en een rijk museum met kunstwerken.

Dit zijn maar een paar van de plekken in het Vaticaan die je zeker moet bezoeken. Andere routes zijn de moeite waard om te bespreken met gidsen - zij zullen excursies selecteren die niet alleen geschikt zijn voor interesses, maar ook voor leeftijd en gezondheid.

Wat je moet proberen

Het Vaticaan is een puur religieuze staat, dus er zijn hier geen restaurants of cafés. Voor een snack of een goed diner moet je terug naar Rome. Het is dan ook onwaarschijnlijk dat de keuken van dit zeer bijzondere land, als het al bestaat, aan toeristen wordt voorgesteld.

Interessant genoeg zijn er veel winkels in het Vaticaan, en ze bieden veel producten van topmerken - kleding, schoenen, cosmetica, parfums en elektronica. De prijzen in deze winkels zijn verrassend goedkoop in vergelijking met boetieks en winkelcentra in Rome.

Goederen zijn hier minstens een kwart goedkoper door de afwezigheid van invoerrechten.

En het zou mogelijk zijn om het Vaticaan aan te bevelen als een plek om niet alleen te bidden en kunstwerken te bekijken, maar ook om koopjes te doen, ware het niet dat er één “maar” is. Deze “maar” is een speciale burgerkaart van het Vaticaan. Alleen met deze kaart kun je winkelen in lokale winkels. Toeristen daarentegen kunnen alleen rekenen op kleine aankopen zoals souvenirs, postenveloppen met Vaticaanse postzegels en briefpapier.

Benzine uit het enige tankstation van het Vaticaan is bijzonder gewild bij de inwoners van Rome. Het is bijna twee keer zo goedkoop als in Rome. Maar... Zonder verblijfskaart, die Italianen gekscherend de kaart van de oom van de priester noemden, is er geen benzine.

Er is maar één uitweg: Ik val 's avonds neer van vermoeidheid na een rondleiding door het Vaticaan, raap de laatste krachten bij elkaar en haast me naar de dichtstbijzijnde Romeinse trattoria of restaurant. Er wacht altijd minstens pizza op me - pittig, gloeiend heet, de smaak uitademend van alles wat erin is gestopt. Hooguit een gourmetdiner ergens in een duur restaurant: iedereen heeft zijn eigen mogelijkheden.

Maar als je geluk hebt, kun je Vaticaanse melk proberen, die afkomstig is van koeien die grazen op de smaragdgroene weiden van Castel Gandolfo, de pauselijke residentie. Er wordt gezegd dat het een ongewone smaak heeft en zelfs geneeskrachtige eigenschappen. Althans, de Romeinen zelf zijn er letterlijk op jacht naar. Dat is waarschijnlijk alles wat ik kan aanraden om te proberen in het Vaticaan.

De wieg van het katholicisme, het oude en eeuwig jonge Vaticaan, is een van de meest ongewone plekken op aarde. Het is een bezoek waard om de majestueuze geest van het katholieke geloof te voelen en je onder te dompelen in de sfeer van geschiedenis en cultuur die overal bewaard is gebleven. Het Vaticaan biedt een unieke combinatie van spiritualiteit, architectonische schoonheid en culturele schatten die een diepe indruk achterlaten in het hart van elke bezoeker.