Wanda Rutkiewicz

Reinhold Messner, słynny alpinista:

Wanda jest żywym dowodem na to, że kobiety mogą osiągać wysokości, o których większość mężczyzn może tylko pomarzyć

Wczesne lata

Wanda Rutkiewicz (z domu Blaskiewicz) urodziła się 4 lutego 1943 r. w Plandek w Polsce (obecnie Litwa), a po II wojnie światowej jej rodzina przeniosła się do Polski, gdzie dorastała w trudnym okresie powojennym. Od wczesnego dzieciństwa Wanda lubiła sport, a jej energia i pragnienie aktywnego życia zaowocowały lekkoatletyką, pływaniem i jazdą na rowerze.

Wykształcenie

Wanda uczyła się w Warszawie, gdzie ukończyła liceum z wyróżnieniem. Doskonale radziła sobie w nauce, szczególnie interesując się matematyką, fizyką i astronomią, które stały się podstawą jej dalszej edukacji.

Później rozpoczęła studia na Politechnice Wrocławskiej, gdzie została inżynierem elektronikiem. Podczas studiów Wanda nadal aktywnie uprawiała sport i dołączyła do uczelnianego klubu alpinistycznego, gdzie jej zamiłowanie do gór szybko przerodziło się w prawdziwą pasję.

Zdobywając trudne szlaki w Tatrach, Wanda udowodniła, że jej duch nie zna granic. Stała się przykładem dla wielu, pokazując, że nie ma rzeczy niemożliwych dla tych, którzy mają wolę i determinację, aby dotrzeć na szczyt. Wytrwałość dziewczyny i jej pasja do gór szybko zyskały jej szacunek i wsparcie wśród wspinaczy. Jej imię stało się synonimem odwagi i niezachwianej wiary w siebie, torując drogę do przyszłych wielkich osiągnięć, które staną się częścią jej legendy.

Główne osiągnięcia

16 października 1978 roku Wanda Rutkiewicz została pierwszą Polką, która wspięła się na Mount Everest. Dołączyła do międzynarodowej wyprawy kierowanej przez Karla Herrligkofera, która zgromadziła grupy z Niemiec i Francji. Chociaż mężczyźni w ekspedycji byli sceptycznie nastawieni do jej udziału, Wanda udowodniła swoją siłę, wspinając się na szczyt bez zbiorników z tlenem. Wspinaczka była prawdziwie epokowym osiągnięciem, które zainspirowało kobiety na całym świecie.

Krzysztof Wielecki, polski wspinacz:

Była bardzo wyrachowana, silna jak byk". "Złożona kobieta, niezwykła kobieta

Wspinaczka na inne szczyty

• Nanga Parbat (1985): W ramach polskiej wyprawy kobiecej z Anną Czerwińską, Krystyną Palmowską i Dobrosławą Małodowicz-Wolf, Wanda z powodzeniem zdobyła szczyt pomimo pogody i trudności;
• Bogdan Jankowski, polski wspinacz (o swoim pierwszym spotkaniu z Wandą): "Od pierwszego podejścia było oczywiste, że ma dar. Wspinała się sprawnie i z łatwością. Jej ciało było jakby do tego stworzone";
• К2 (1986): Wanda była pierwszą kobietą, która z powodzeniem zdobyła K2, jeden z najniebezpieczniejszych szczytów na świecie. Osiągnęła szczyt wraz z francuskimi wspinaczami Liliane i Maurice Barrad, ale Barradowie zginęli podczas zejścia;
• Gasherbrum II (1989): Wanda zdobyła szczyt wraz z brytyjskim wspinaczem Roni Lampardem, dodając kolejny ośmiotysięcznik do swojej listy;
• Annapurna (1991): Wanda dokonała solowego wejścia na południową ścianę Annapurny, jednej z najniebezpieczniejszych gór znanych z nieprzewidywalnych warunków pogodowych;
• Cho Oyu (1991): Zdobyła ten szczyt solo, demonstrując niesamowitą siłę umysłu i umiejętności techniczne;
• Kanczendzonga (1992): Podczas próby zdobycia Kanczendzongi, Wanda zaginęła na wysokości 8300 metrów. Była ostatnią osobą z Carlosem Carsollo, który próbował przekonać ją do zejścia, ale Wanda zdecydowała się kontynuować wspinaczkę. Jej zniknięcie było szokiem dla całej społeczności alpinistycznej.

Carlos Carsolio, wspinacz z Meksyku, z którym Wanda wspięła się na Kanczendzongę w 1992 roku, wspominał:

Pamiętam Wandę Rutkiewicz stojącą ze mną na Kanczendzundze. Była szczęśliwa i pozytywnie nastawiona, mówiąc, że padający śnieg przypomina jej Alpy

Bogdan Jankowski, polski wspinacz (o pierwszym spotkaniu z Wandą):

Od pierwszej wspinaczki było oczywiste, że ma dar. Wspinała się sprawnie i z łatwością. Jej ciało było jakby do tego stworzone

Wpływ na alpinizm

Wanda Rutkiewicz miała znaczący wpływ na rozwój technik alpinistycznych, wprowadzając innowacyjne podejście do wspinaczki, aktywnie korzystała z lekkiego sprzętu, co pozwoliło jej zmniejszyć wagę plecaka i zwiększyć ogólną mobilność. Wanda zawsze kładła nacisk na dokładne przygotowanie każdej wyprawy, w tym szczegółowe planowanie trasy i aklimatyzację zespołu. Była pierwszą kobietą, która wprowadziła technikę szybkiego wejścia, co znacznie zmniejszyło ryzyko i zwiększyło efektywność wypraw.

Naśladownictwo i wpływ na nowe pokolenie

Wanda Rutkiewicz stała się inspiracją dla wielu młodych wspinaczy, udowadniając, że kobiety mogą zdobywać najwyższe szczyty na równi z mężczyznami. Nie tylko dawała przykład swoimi osiągnięciami, ale także aktywnie dzieliła się swoją wiedzą. Wanda organizowała obozy szkoleniowe dla młodych wspinaczy, na których uczyła technik wspinaczkowych, bezpiecznej wspinaczki i przetrwania w trudnych warunkach wysokogórskich.

Jedną z najciekawszych części jej spuścizny jest jej wpływ na kobiety uprawiające wspinaczkę, Wanda założyła i prowadziła liczne wyprawy kobiece, w tym pierwszą kobiecą wyprawę na Nanga Parbat w 1985 roku. Wyprawa ta obejmowała wybitne wspinaczki, takie jak Anna Czerwińska, Kristina Palmovska i Dobroslava Modovic-Wolf. Jej mentoring pomógł wielu kobietom pewnie realizować swoje cele w świecie zdominowanym przez mężczyzn.

Wanda Rutkiewicz jako osoba

Wanda Rutkiewicz była kobietą o niezachwianej woli i determinacji, charakteryzującą się determinacją, odwagą i niezłomnym duchem. Była znana ze swojej wytrwałości, umiejętności pokonywania wszelkich trudności i niesamowitej etyki pracy. Jej zasady życiowe opierały się na uczciwości, lojalności i chęci zdobywania nowych szczytów.

Karol Wojtyła (papież Jan Paweł II):

Wydaje się, że wolą Boga było, abyśmy oboje wznieśli się tak wysoko tego samego dnia

Ciekawostki

Pewnego razu, podczas przygotowań do wspinaczki na Mount Everest, Wanda została sama w obozie, ponieważ inni członkowie wyprawy wątpili w jej umiejętności. Udowodniła wszystkim swoją siłę, zdobywając szczyt bez niczyjej pomocy.

Wanda często żartowała, że jej idealnym partnerem powinien być wspinacz, który rozumie jej miłość do gór. Mówiła, że tylko ktoś, kto podziela jej pasję, będzie w stanie ją zrozumieć.

Agnieszka Stelmaszek, autorka książki o Wandzie Rutkiewicz:

Wanda była silną, zdeterminowaną i wytrwałą kobietą. Zawsze dążyła do celu, mimo wszelkich trudności (Books From Poland).

Koniec wspaniałej historii życia

Trzy lata po zaginięciu Wandy Rutkiewicz, grupa wspinaczy z Włoch, którzy wspinali się na szczyt po przeciwnej stronie góry, znalazła ciało kobiety na wysokości około 8000 metrów nad poziomem morza.

Silvio Mondinelli, jeden z odkrywców, napisał w swoim dzienniku:

"29 kwietnia 1995 - 7900/8000 metrów. Znaleźliśmy ciało kobiety i przystąpiliśmy do jej właściwego pochówku. Fausto De Stefani powiedział, że mogła to być Wanda Rutkiewicz... Fausto De Stefani zrobił zdjęcia do identyfikacji... Najtrudniejszą częścią było pochowanie jej. Nie chcieliśmy wrzucić ciała do pionowego wąwozu jak worek ziemniaków, ale ostrożnie je opuścić...".

Po powrocie do bazy przeanalizowano zdjęcia zrobione przez De Stefaniego i ustalono, że to rzeczywiście była Wanda - nie ze względu na rysy twarzy, które były całkowicie nierozpoznawalne, ale ze względu na jej wzrost, budowę ciała i kolor odzieży wysokogórskiej. Biorąc pod uwagę, że ciało zostało znalezione po przeciwnej stronie góry, wspinacze zakładają, że Wanda dotarła na szczyt góry i została zabita przez lawinę podczas schodzenia po przeciwnej stronie góry, co było najłatwiejszą drogą.

Hipoteza ta została zaakceptowana przez przyjaciół Wandy, ale odkrycie w jej kieszeni bułgarskich tabletek wskazywało, że najprawdopodobniej było to ciało bułgarskiej wspinaczki Yordanki Dimitrovej, która została złapana w lawinę na południowo-zachodnim zboczu Kanczendzongi w październiku 1994 roku.

Jednak nawet jeśli jest to słuszna hipoteza, nie oznacza to, że Wanda nie mogła dotrzeć na szczyt i nie mogła zostać potrącona przez lawinę podczas zejścia. Nikt nigdy nie dowie się, czy Wanda dotarła na szczyt, ale biorąc pod uwagę jej charakter i niezachwianą determinację, jest całkiem możliwe, że to zrobiła.

Z jej ostatniego listu do przyjaciółki:

Siedzę tu na końcu świata, odcięta od wszystkiego, co ważne dla innych; ale jestem szczęśliwa tam, gdzie jestem". - Wanda Rutkiewicz