Wat is Prinsjesdag?

Prinsjesdag is een feestdag in Nederland, waarop het nieuwe politieke jaar officieel wordt geopend. Prinsjesdag wordt elke derde dinsdag van de eerste herfstmaand gevierd. Op deze dag houdt de regerende vorst een troonrede, waarin de belangrijkste regeringsplannen voor het komende jaar worden uiteengezet. Er zijn veel tradities verbonden aan Prinsjesdag.

Geschiedenis van Prinsjesdag

Prinsjesdag gaat terug tot de 18e eeuw. Het werd oorspronkelijk gevierd ter ere van de verjaardag van Prins Willem V op 8 maart. In de periode van 1780 tot 1797 , die ook wel het patriottentijdperk voor de Bataafse Revolutie wordt genoemd, diende deze dag om trouw aan de Oranje Dynastie te tonen. De moderne naam kwam in gebruik in de 19e eeuw. In wezen wordt de feestdag gehouden ter ere van de inauguratie van het Parlement.

De data zijn verschillende keren veranderd, waarbij Prinsjesdag in 1887 werd verplaatst naar de derde dinsdag in september.

Van 1815 tot 1904 werd de troonrede voorgelezen in de Vergaderzaal van het Huis van Afgevaardigden, en nadat het gebouw een uitgebreide renovatie onderging, werd de ceremonie in de eerste helft van de XX weer gehouden in de Ridderzaal.

Programma van Prinsjesdag

Pracht en praal zijn een integraal onderdeel van Prinsjesdag. Het programma van deze feestdag is vrij rijk, het omvat:

• Troonrede;
• Presentatie van de begroting (Miljoenennota);
• Een rit van de koning en koningin in een gouden koets naar het Binnenhof.

Het eerste deel van Prinsjesdag is de troonrede, die wordt uitgesproken door de vorst Willem-Alexander. Het heeft een symbolische betekenis, belangrijk voor alle Nederlanders.

Om ongeveer 12:30 uur komen de leden van de Eerste en Tweede Kamer binnen in de Ridderzaal. Ze zitten allemaal in een speciaal omheind gebied. Het lijkt alsof de koning vergadert met het parlement.

Achter het hek zijn zitplaatsen voor andere Hoge Colleges van Staat, hoogwaardigheidsbekleders, de onderkoning van de vorst in Zuid-Holland, de burgemeester van Den Haag en speciaal uitgenodigde gasten.

Het belang van de troonrede op Prinsjesdag is dat het staatshoofd het regeringsbeleid voor de komende 12 maanden uiteenzet. In zijn toespraak onthult hij de plannen van de overheid voor het komende jaar en wordt de begroting van Nederland besproken.

Het Prinsjesdag koffertje is een van de tradities van de feestdag. Het is een herkenbaar object, voor het eerst gepresenteerd in 1946 , kort verdwenen in de jaren 1950 en weer verschenen in 1963.

Hierin wordt het gepresenteerde budget bewaard. Deze traditie is ontstaan als imitatie van een vergelijkbare Britse traditie.

De zitting wordt geopend door de voorzitter van de Senaat. De koning en zijn gevolg worden vergezeld door leden van beide huizen. Mannen van de autoriteiten kleden zich in formele pakken en vrouwelijke afgevaardigden proberen elkaar niet alleen met jurken, maar ook met extravagante hoeden te overtreffen.

Het belang van Prinsjesdag voor Nederlanders is dat op deze dag belangrijke plannen met betrekking tot de begroting worden gepresenteerd. Deze kunnen de activiteiten van Nederlandse ondernemers zowel positief als negatief beïnvloeden. Plannen die op deze dag worden aangekondigd, worden meestal het jaar daarop op 1 januari van kracht. Ondernemers hebben ongeveer drie maanden de tijd om ze te bestuderen en hun eigen activiteiten aan te passen op basis van de aangekondigde informatie. De nationale overheid kan bijvoorbeeld een vernieuwde subsidieregeling invoeren.

De begroting wordt gepresenteerd op Prinsjesdag, omdat de Nederlandse vorst op deze dag een troonrede voorleest waarin de staat van de staat wordt samengevat.

De presentatie van de begroting wordt gevolgd door een cyclus van parlementaire debatten over het onderwerp.

Route Prinsjesdag

Om precies één uur 's middags vertrekt de Nederlandse koninklijke familie vanaf Paleis Nordeinde naar het Binnenhof. Ze worden vergezeld door hoogwaardigheidsbekleders en een eervolle militaire escorte. De stoet wordt opgewacht door een muziekkorps.

Bij aankomst van de koning en koningin Máxima op het Binnenhof speelt het orkest het volkslied. De stoet bestijgt de trappen van Ridderzaal met daarboven een baldakijn en groet de kleuren van het Koninklijk Korps Mariniers (het oudste regiment van de krijgsmacht).

De Koning en Koningin en hun gevolg worden begroet door bodes bij de ingang van de Ridderzaal.

De voorzitter van de gezamenlijke zitting kondigt officieel de komst van de vorstin aan. Het staatshoofd en zijn vrouw lopen naar de troon, waar een toespraak wordt voorgelezen.

Als de koninklijke familie de Ridderzaal verlaat, staat het ere-escorte weer opgesteld op het Binnenhof, de stoet gaat terug naar het paleis om de verzamelde hoogwaardigheidsbekleders te begroeten vanaf het balkon, zoals de traditie is.

Foto's prinsjesdag

Prinsjesdag is een heel mooi feest, en niet alleen Nederlanders doen mee. De viering van de opening van het nieuwe politieke jaar wordt ook bijgewoond door toeristen die naar Nederland komen. De pracht en praal van deze viering is te zien op foto's.

Belangrijkste symbolen van Prinsjesdag

Prinsjesdag heeft verschillende symbolen die hardnekkige associaties met deze feestdag veroorzaken.

Gouden Koets

De Gouden Koets behoort toe aan de Nederlandse koninklijke familie. Dit voertuig is ontworpen door de gebroeders Spakers. Sinds 1898 wordt het gebruikt tijdens de jaarlijkse toespraak van de koning tot het parlement van de staat. Dezelfde koets wordt gebruikt voor bruiloften en andere belangrijke ceremonies waarbij leden van de koninklijke familie betrokken zijn.

Het werd in 2015 gerestaureerd en was daarna van juni tot november 2021 te zien in een vitrine op de binnenplaats van het Amsterdam Museum.

In 2022 zei Willem-Alexander dat hij het niet meer wilde gebruiken, omdat de afbeeldingen op het voertuig door velen als racistisch worden gezien, omdat ze het koloniale verleden van de staat zouden verheerlijken.

Prinsjesdag outfits

Ter gelegenheid van Prinsjesdag is het gebruikelijk om feestelijk gekleed te gaan. Deze traditie wordt nageleefd door zowel gewone Nederlanders als leden van de koninklijke familie, waaronder de prinsessen Alexia en Amalia en de First Lady.

Een van de tradities van de feestdag zijn extravagante dameshoeden. Het gaat terug tot 1977, toen een van de parlementsleden besloot om zich te onderscheiden van de menigte gekleed in grijze pakken en iets opvallends te dragen. Vanaf dat moment begonnen vrouwen te kiezen voor felgekleurde jurken en hoeden. Sommigen gebruikten hoeden om politieke statements te maken. In 2009 droeg Marianne Thime bijvoorbeeld een zwarte koksmuts met de tekst “No Meat on Mondays”. Twee jaar later droeg ze een pet met de tekst “Save Our Seas”. Esther Ouwehand maakte in 2021 indruk met een hoed gemaakt van een houten boomstam.

Prinses Amalia verschijnt ook vaak op Prinsjesdag in kleurrijke outfits. Tijdens een van de festiviteiten schitterde ze in een blauwe jurk van Safiyaa, leren handschoenen en een miniatuurhoed.

Prinsjesdag is een belangrijk evenement voor het hele land, waar traditie en elegantie centraal staan als leden van het koninklijk huis zich verkleden in hun ceremoniële kostuums.

Koningin Máxima speelt graag met grote, opvallende accessoires. In 2024 was dit de strik en maakte ze haar outfit compleet met een tulbandachtig hoofddeksel van hetzelfde materiaal als haar jurk, dat haar mooie gezicht prachtig omlijstte.

Femke Wiersma - vertegenwoordiger van de Boeren en Burgers Partij schitterde ook vele malen op deze viering.

Symboliek van de dag

De symboliek van Prinsjesdag wordt geassocieerd met ceremoniële rituelen. De Koning en de rest van de monarchie salueren de kleuren van het Koninklijk Korps Mariniers. Ter gelegenheid van de feestdag worden straten en overheidsgebouwen in Den Haag prachtig versierd. Hiervoor worden versieringen in de kleuren van de Oranjedynastie gebruikt. De monarchie speelt een belangrijke rol in deze viering.

In deze viering wordt kleurrijkheid gecombineerd met officiositeit en pracht en praal. De viering wordt heel kleurrijk en gedenkwaardig en maakt indruk op toeristen uit andere landen. Alleen al de gouden koets prinsjesdag, gereden door leden van de koninklijke familie, is de moeite waard.